حجاب عقلانى و عقلانیت حجاب (2)

ب) کارویژه حکومت اسلامى؛ شرح صدر ایمانى (ایمان حداکثرى نه حداقلى)

دین، کامل و دین دارى مستکمل است؛ از همین رو، میان دین دارى حداقلى و دین دارى حداکثرى فاصله زیادى هست. هر مرتبه از دین ورزى، اقتضائات و استلزامات و نیز نتایج و پیامدهایى دارد. دلیل مراتب داشتن دین دارى، تشکیکى بودن و مراتب داشتن شرک است. دین براى نفى شرک آمده است؛ اگر خود شرک مراتبى داشته باشد، دین ورزى نیز باید مراتبى داشته باشد تا نفى هر مرتبه شرک، الزام و پیامد یک مرتبه خاص از دین ورزى باشد.
بى شک، برپایى و اقامه حکومت اسلامى مرتبه اى از مراتب دین ورزى اجتماعى است که بالاتر از مراتب دین ورزى فردى است. حکومت اسلامى براى مبارزه با مرتبه اى از مراتب شرک اقامه مى شود که دین ورزى هاى صرفاً فردى حتى در بالاترین مدارج خود قادر به نفى آن مرتبه نیست. خود حکومت اسلامى تشکیکى است و هر مرتبه از تحقق آن تنها قادر به نفى مرتبه اى خاص از شرک مى باشد. در این صورت، پرسش اساسى در خصوص حکومت اسلامى این است که غایت کمالى آن چیست و تا چه مرتبه اى باید بسط یابد؟

ادامه نوشته

حجاب عقلانى و عقلانیت حجاب(1)

اشاره:

محسوس ترین نوع ارزیابى یک عقلانیت، اثبات کارآمدى عملى آن است، البته براى ارزیابى نظرى یک عقلانیت، معمولاً یک یا چند متغیّر محدود و قابل مقایسه را با فرض ثابت بودن دیگر شرایط مورد بررسى قرار مى دهند. اگر با فرض ثابت و طبیعى بودن سایر شرایط، بجز متغیّر »حجاب اسلامى«، بخواهیم عقلانیت اسلامى را در یک قلمرو مشخص مثل دانشگاه ارزیابى کنیم، باید نسبت به دو رویکرد قانونى بودن و قانونى نبودن حجاب اسلامى در دانشگاه اتخاذ موضع کنیم. این نوشتار در صدد است تا ضمن بررسى ادله موافقین و مخالفین قانونى بودن حجاب اسلامى در دانشگاه به ارزیابى کارآمدى عقلانیت اسلامى از قِبَل یکى از آموزه هاى آن بپردازد.

ادامه نوشته

فطری بودن حجاب و پوشش

فطری بودن پوشش زن

زن فطرتاً و از روی طبع، به پوشش بدن خود میل دارد و از برهنگی مضطرب می شود. شواهد فراوانی از نظر روان شناسی و زیست شناسی بر فطری بودن پوشش برای زن وجود دارد که برخی از آیات قرآن نیز به این مطلب اشاره می کند.
قرآن کریم در داستان حضرت آدم و حوا، پس از این که می گوید آن ها فریفته شیطان را شدند و از درخت ممنوعه خوردند می فرماید:« فلمّا ذاقا الشجره بدتْ لهما سوءاتُهُما وطَفِقا یخصفانِ علیهما من ورقِ الجنه»(1). و هنگامی که از آن درخت چشیدند، اندامشان(= زشتی های پنهان اندامشان)بر آن ها آشکار شد( و به سرعت) شروع به قرار دادن برگ های درختان بهشتی بر خود کردند تا آن را بپوشانند.
از این داستان به روشنی می توان فهمید که آدم و حوا هنگام برهنه شدن، مضطرب و پریشان شدند؛ زیرا برای رهایی از این حالت، به برگ های درختان پناه آوردند و خود را با آن ها پوشاندند و صبر نکردند تا لباس مناسبی به دست آورند. این در حالی است که اولاً آن ها همسر یکدیگر بودند و جایز بود در مقابل هم برهنه شوند، ثانیاً هیچ کس در آن جا نظاره گر آن ها نبود تا شرمندگی شان به خاطر او باشد، و ثالثاً چون اولین انسان بودند، پوشش برای آن ها جنبه اکتسابی هم نداشت. بنابراین تنها دلیل اضطراب ایشان از برهنگی، فطری بودن حیا و به دنبال آن، فطری بودن پوشش در آن ها بود و چون برهنگی خلاف فطرت است، اضطراب به همراه دارد(2)؛ البته مقصود از فطری بودن پوشش، فطری بودن حجاب مصطلح اسلامی نیست، بلکه می توان گفت پوشش به طور اجمالی برای زن فطری است و برهنگی در تضاد با فطرت اوست.

ادامه نوشته

تاریخچه حجاب (4)

4. حجاب زنان ایرانی بعد از اسلام

مطالعه فرهنگ و تاریخ مستند ایران، جایگاه عظیم عفت و حجاب را در این مرز و بوم در دید ناظران به خوبی ترسیم می کند. همان طور که پیش تر گفتیم، زنان ایرانی قبل از اسلام هم پوشش و حجاب داشته اند. پس از ورود اسلام به ایران، زنان مسلمان ایرانی تحت تأثیر احکام اسلام، همچنان از فرهنگ عفت و حجاب پاسداری نمودند. در این دوره گرچه حجاب زنان با تغییراتی همراه بوده است، ولی همچنان فرهنگ استفاده از چارقد و چادربلند و دوری از اختلاط با مردان بیگانه ادامه می یابد. ما در این جا حجاب زنان ایرانی را در حکومت های مختلفِ بعد از اسلام بررسی می کنیم.

ادامه نوشته

تاریخچه حجاب (3)

3-4-2.حجاب و قانونمندی روابط زن و مرد در روایات

در روایات نیز ضرورت پوشش زن مورد تأکید قرار گرفته است. ما در این جا ضمن اشاره به این روایات، به برخی عناوینی که در روایات درباره نحوه ارتباط زن و مرد با یکدیگر است و در راستای اهداف حجاب قرار دارد، نیز اشاره می کنیم:

1. روایاتی که در ذیل آیات حجاب وارد شده و نیز روایاتی که زنان را امر به پوشش می کند، مانند:
« عن فضیل بن یسار قال: سالْتُ اباعبدالله علیه السلام عنٍ الذِراعینِ من المراهِ اَهُما من الزینه التی قال الله تبارک و تعالی:« و لا یُبدینَ زینتهنَ الا لبعولتهنَّ»قال: نعم و ما دوُن الخمارِ من الزینه و ما دون السّوارین»(1).
فضیل بن یسار گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: آیا آرنج های دست زن، بخشی از زینت اوست که خداوند در قرآن فرموده: زنان زینت خود را آشکار نکنند مگر برای شوهرانشان؟ فرمود: بله و تمام بدن زن غیر از صورت و دست ها تا مچ، زینت او شمرده می شود.
در روایت دیگری آمده است که ام سلمه گوید:« لمّا نُزلتْ «یُدنینَ علیهنَّ من جلابیبهنّ» خرج نساءُ الانصار کانّ علی رؤوسهنّ الغربانِ من الاکسیه»(2).وقتی این آیه نازل شد که (زنان) روسری های بلند خود را بر خویش فروافکنند، زنان انصار هنگام خروج از منزل، سرهای خود را با پوششی سیاه مانند کلاغ می پوشاندند.

ادامه نوشته

تاریخچه حجاب (2)

3. پوشش زن در ادیان بزرگ الاهی

3-1. حجاب در شریعت حضرت ابراهیم علیه السلام

در آیین مقدس حضرت ابراهیم علیه السلام مسأله پوشش زنان، اهمیت فراوان داشته است. در کتاب تورات چنین می خوانیم:
«رفقه» چشمان خود را بلند کرده و اسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد؛ زیرا از خادم پرسید: این مرد کیست که در صحرا به استقبال ما می آید؟ خادم گفت: آقای من است، پس برقع خود را گرفته، خود را پوشانید.(1)
از این بیان روشن می شود که شریعت حضرت ابراهیم علیه السلام پوشش زن در مقابل نامحرم در وجود داشته است؛ زیرا «رفقه» در مقابل اسحاق که به او نامحرم بود، از شتر پیاده شد و خود را پوشاند تا چشم اسحاق به او نیفتد.

3-2. حجاب در آیین یهود

در تلمود(2) که یکی از کتاب های مهم دینی و در حقیقت فقه مدوّن و آیین نامه زندگی یهودیان است، در مورد چگونگی آفرینش زن آمده است:
خداوند این نکته را مورد توجه قرار داد که زن را از کدامین عضو آدم بیافریند، او فرمود من زن را از سر آدم نمی آفرینم تا آن که سبکسر نگردد. من زن را از قسمتی از بدن آدم( دنده آدم) که همواره پوشیده و نهفته است می آفرینم تا آن که موجودی محجوب و عفیف بار آید(3).
همچنین در اصول اخلاقی تلمود آمده است:
اگر زنی به نقض قانون یهود می پرداخت، چنانچه مثلاً بی آن که چیزی بر سر داشت به میان مردم می رفت و یا در شارع عام نخ می رشت یا با هر سنخی از مردان درد دل می کرد یا صدایش آن قدر بلند بود که چون در خانه اش تکلم می نمود، همسایگانش می توانستند سخنان او را بشنوند، در آن صورت مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد(4).

ادامه نوشته

تاریخچه حجاب (1)

براساس گواهی متون تاریخی، در بیشتر ملت ها و آیین های جهان، حجاب در بین زنان معمول بوده است؛ هرچند در طول تاریخ، فراز و نشیب های زیادی را پیموده و گاه با اعمال سلیقه حاکمان، تشدید یا تخفیف یافته است، ولی هیچ گاه به طور کامل از بین نرفته است. تاریخ نگاران به ندرت از اقوام بدوی ای یاد می کنند که زنانشان پوشش مناسب نداشته یا به صورت برهنه در اجتماع ظاهر می شدند.
دانشمندان، تاریخ حجاب و پوشش زن را به دوران ماقبل تاریخ و عصر حجر نسبت می دهند. کتاب زن در آینه تاریخ پس از طرح مفصل علل و عوامل تاریخی حجاب، می نویسد:
با توجه به علل ذکر شده و بررسی آثار و نقوش به دست آمده، پیدایش حجاب به دوران پیش از مذاهب مربوط می شود و به این دلایل، عقیده عده ای که می گویند «مذهب» موجد حجاب می باشد صحت ندارد، ولی باید پذیرفت که در دگرگونی و تکمیل آن بسیار مؤثر بوده است.

ادامه نوشته

حجاب و بهداشت روان در اجتماع از منظر قرآن و حدیث

چکیده:

سیمای حقیقی حجاب،‌ حضور در لباسی است که زن با مدد آن بتواند بدون آسیب های اجتماعی و روحی به انجام وظایف دینی و اجتماعی خود همت گمارد. در متون دینی نیز نقل ها و روایات معتبر بسیاری برای بیان کم و کیف این آثار و فواید حجاب و عفاف موجود است که از آن جمله می توان امنیت اجتماعی،‌ تعالی معنوی، سلامت روحی و بهداشت جنسی،‌ آرامش و استحکام خانواده را برشمرد.
حجاب ضمن تأثیر بر سلامت روانی اخلاقی جامعه،‌ پاکی و طهارت و ارتقای شخصیت زن، ‌نه تنها مانع آزادی او نمی شود،‌ بلکه به او نقش دفاعی در برابر آسیبهای فردی و اجتماعی می بخشد و بهداشت روانی اخلاقی جامعه را به ارمغان می آورد.

مقدمه:

حجاب به عنوان یکی از مهمترین مسائل اجتماعی، ‌جایگاه والایی در تأمین بهداشت روانی جامعه دارد. بدین سان که با نهادینه شدن این مقوله در اجتماع،‌ و با فرهنگ سازی مناسب در عرصه اجتماع،‌ بسیاری از بیماری های روانی ناشی از بی حجابی یا بدحجابی، درمان و یا ریشه کن خواهد شد. اگر نیک بنگریم، ‌خواهیم دید که بسیاری از بیماریهای روانی اخلاقی، ‌که شاید در وهله اول، مهم به نظر نرسد ولی آثار و پیامدهای منفی فراوانی به دنبال دارد،‌ از این مقوله سرچشمه می گیرد.
اینک در این مجموعه ما برآنیم که جستاری در مقوله حجاب و نقش آن در بهداشت روانی جامعه داشته و با راهکارهای قرآن جهت درمان بیماری بی حجابی و بدحجابی، ‌آشنا شویم.

ادامه نوشته

حجاب و امنیّت اجتماعی 2

مقوله «پوشش و استتار بدن» به عنوان جزء جدایی ناپذیر حیات انسانی و مصداق اصلی حجاب، امری کاملاً مشهود و بی نیاز از تعدیل است. برای حجاب کارکردهایی در دو حوزه فردی و اجتماعی، قابل تصوّر است:

الف. کارکردهای فردی:

همچون پاسخگویی به نیاز فطری «خوداستتاری» و تأمین امنیّت در برابر گرما و سرما.

ب. کارکردهای اجتماعی:

 هویّت بخشی و ایجاد امنیّت اجتماعی از جمله این کارکردهاست، چراکه نوع پوشش و حجاب، نشان دهنده سنّت ها، ارزش ها و باورهای یک جامعه است.

اسلام، حجاب را از مصادیق مهمّ تحقق امنیّت اجتماعی در جامعه معرّفی کرده است و چالش ها، زمینه ها و راهبردهای بسیار مهمّی را برای شکوفایی ذهن نواندیش افراد جامعه در این مورد تبیین نموده است.

بر این اساس و به منظور آگاهی بیشتر از رابطه حجاب و امنیّت اجتماعی، ما برآنیم که در این نوشتار جنبه های مختلف این موضوع و اهمّیّت آن راتوضیح داده و تأثیر آن را در حفظ ارزش های دینی بیان کنیم.

به طور کلّی در این مقاله موارد ذیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است:

1. امنیّت اجتماعی، هدف اساسی وجوب حجاب.

2. امنیّت اجتماعی، فلسفه حقیقی وجوب حجاب.

3. پایه های تحقق امنیّت اجتماعی در سایه حجاب بانوان.

4. آثار و فوائد حجاب اسلامی و تحقق امنیّت اجتماعی.

5. آثار سوء بد حجابی و انهدام امنیّت اجتماعی.

6. بیان نتیجه و ارائه راهکارها و پیشنهاداتی جهت تثبیت امنیّت اجتماعی در سیطره حجاب اسلامی.

کلید واژه ها: حجاب، امنیّت، امنیّت اجتماعی، پوشش، آرامش

گوهر اسلام، سعادت و نجات آدمی است و باورهای دینی، احکام اخلاقی و فقهی در راستای این غایت مهم نازل شده اند. این آموزه های هستمندانه و بایستی از خالق حکیمی تجلّی می یابد که به نیازهای روحی و جسمی، مادی و معنوی، فردی و اجتماعی بشریّت، کاملاً آگاه است. احکام الهی مربوط به پوشش زنان نیز با این فلسفه و حکمت مدبّرانه صادر گردیده است.

ادامه نوشته

حجاب و امنیّت اجتماعی 1

آثار و فواید حجاب اسلامی بر تحقق امنیّت اجتماعی

آثار و فواید حجاب اسلامی بر گسترش امنیّت اجتماعی، بسیار است که برخی از آنها عبارتند از:

1. ایجاد آرامش روانی بین افراد جامعه.

2. جلوگیری از تهییج و تحریک جنسی و خنثی نمودن لذایذ نفسانی.

3. کاهش چشمگیر مفاسد فردی و اجتماعی در جامعه اسلامی.

4. حفظ و استیفای نیروی کار در سطح جامعه اسلامی.

5. حضور معنوی گرایانه زنان و مردان در محیط اجتماعی.

6. کاهش تقاضای مدپرستی بانوان.

7. حفظ ارزش های انسانی، مانند عفت، حیا و متانت در جامعه.

8. مصونیّت زنان در همه زمانها و مکانها.

9. سلامت و زیبایی موقعیّت اجتماعی و فرهنگی مردان و زنان جامعه اسلامی.

10. هدایت، کنترل و بهره مندی صحیح از امیال و غرایز انسانی.

11. مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب.

12. از بین بردن فشارهای اجتماعی نامشروع و نابهنجار⁽¹⁾.

اکنون به توضیح برخی از فواید مذکور می پردازیم تا اثبات گردد حجاب از لوازم جدایی ناپذیر و ابزارهای اولیه و پایه ای جهت برقراری مداوم امنیّت اجتماعی است.

ادامه نوشته

تاریخچه حجاب و عفاف در ادیان و اقوام گذشته

بنابر گواهی متون تاریخی، در اکثر قریب به اتفاق ملت ها و آیین های جهان، حجاب در بین زنان معمول بوده است؛ هر چند در طول تاریخ، فراز و نشیب های زیادی را طی کرده و گاهی با اعمال سلیقه حاکمان، تشدید یا تخفیف یافته است، ولی هیچگاه بطور کامل از بین نرفته است. مورّخان به ندرت از اقوام بدوی که زنانشان دارای پوشش مناسب نبوده ویا به صورت برهنه در اجتماع ظاهر می شدند، یاد می کنند.

دانشمندان، تاریخ حجاب و پوشش زن را به دوران ما قبل تاریخ و عصر حجر نسبت می دهند. کتاب «زن در آینه تاریخ» پس از طرح مفصل علل و عوامل تاریخی حجاب، می نویسد: با توجه به علل ذکر شده و بررسی آثار و نقوش به دست آمده، پیدایش حجاب به دوران پیش از مذاهب مربوط می شود؛ و به این دلایل، عقیده عده ای که می گویند «مذهب» موجد حجاب می باشد، صحت ندارد، ولی باید پذیرفت که در دگرگونی و تکمیل آن بسیار موءثر بوده است.۱

ادامه نوشته

سیری در آیات حجاب

کندوکاو در آیات حجاب، آن هم یک جا و همه سونگرانه، برای اهل نظر و فقه پژوهان، می تواند ره گشا و پرفایده باشد و آنان را در دستیابی به زوایای گوناگون این گزاره مهم اجتماعی، رهنمون سازد.

کنار هم گذاردن آیات حجاب و درنگ بر روی آنها و توجه به آغاز و پایان نشانه های پیوسته و ناپیوسته هر یک از آیات، بسیار روشن گر خواهد بود و ره گشا،که در ضمن بحث،به این نکته اشاره خواهد شد.

نکته شایان توجه این که:در کنار هم و به ترتیب نزول آوردن آیات و دقت و درنگ روی آنها، نشان خواهد داد که حکم حجاب،یک باره اعلام نشده،بلکه کم کم و با گذشت زمان و آماده شدن زمینه و... بر قلب مبارک پیامبر(ص) نازل شده است.

ابتدا، در روزهای پایانی سال پنجم هجری، در جریان ولیمه ازدواج پیامبر(ص) با زینب بنت جحش(همسر طلاق داده شده زیدابن حارثه) آیه حجاب همسران پیامبر(ص) بر آن حضرت نازل شد.

همه مردان برابر دستور این آیه شریفه می بایست از پس پرده با همسران پیامبر(ص) سخن بگویند.

در مرحله دوم، خویشاوندان نسبی از دایره این حکم بیرون شدند و آنان اجازه یافتند با همسران پیامبر(ص) بی آن که پرده ای در بین باشد، سخن بگویند.

در مرحله سوم، جلباب (چادر) به عنوان حقی برای همسران و دختران پیامبر(ص) و زنان مؤمن قرار داده شد.

در مرحله چهارم، آیات سوره نور احکام حجاب بانوان را روشن ساخت.

در مرحله پنجم، اجازه گرفتن برای ورود به محل استراحت بانوان محرم، مطرح شد.

ادامه نوشته

پوشش بانوان و دلایل آن

1) کارکردهای پوشش لباس چیست؟

2) مفهوم حجاب و رابطه آن با پوشش اسلامی (مقرر برای بانوان) را توضیح دهید .

3) حجاب یا پوشش اسلامی بانوان ریشه ایرانی دارد یا اسلامی؟

4) آیا در قرآن کریم، دستور خاصی درباره پوشش بانوان وجود دارد یا فقط بر اساس یکی دو روایت چنین حکمی به اسلام نسبت داده می شود؟

5) به چه دلیل پوشش اسلامی بانوان از احکام ضروری اسلام است؟

6) آیا حجاب به بانوان صدر اسلام اختصاص دارد یا حکمی عام و غیر قابل تغییر است؟ آیا با از میان رفتن مساله برده داری این حکم نیز منتفی است؟

7) آیا برای مردان نیز حکم پوشش وجود دارد؟ در این صورت، آیا پوشش مردان و زنان متفاوت است؟

8) فلسفه پوشش اسلامی، تابو (محرومیت بی منطق) است یا طهارت روح و ایجاد متانت و قار؟

9) به چه دلیل، پوشش اسلامی مو را نیز شامل می شود؟

10) آیا اسلام با خود آرایی که بر اساس تمایل به زیبایی خواهی امری فطری است، مخالفت دارد؟ پس چرا با آشکار کردن زینت ها مخالفت کرده است؟

11) فلسفه مخالفت اسلام با آرایش غلیظ و استفاده بانوان از عطرهای تند چیست؟

12) آیا اسلام فرم خاصی از چادر یا روسری یا مانتو و . . . را در پوشش بانوان مد نظر قرار داده است؟ مقصود از جلباب چیست؟ فرق روسری و مقنعه با جلباب چیست؟

13) آیا هر کس چادر بپوشد، پوشش اسلامی را رعایت کرده است؟ نحوه صحیح پوشش اسلامی چیست؟

14) پوشش اسلامی بانوان با چشم چرانی مردان چه ارتباطی دارد؟

ادامه نوشته

حجاب و قانونمندی روابط زن و مرد در روایات اسلامی

در روایات اسلامی، ضرورت پوشش زن مورد تأکید قرار گرفته است. ضمن اشاره به این روایات، به برخی از عناوینی که در این روایات درباره نحوه ارتباط زن و مرد با یکدیگر است و در راستای اهداف حجاب قرار دارد، اشاره می شود:

کیفیت پوشش زن در کلام معصومین

در این قسمت، روایاتی که در ذیل آیات حجاب وارد شده و نیز روایاتی که زنان را امر به پوشش می کند، می آید:

فضیل بن یسار گوید: از امام صادق (علیه السلام) سوءال کردم، آیا آرنج های دست زن، بخشی از زینت اوست که خداوند در قرآن فرموده: زنان زینت خود را آشکار نکنند مگر برای شوهرانشان؟ فرمود: بله و تمام بدن زن غیر از صورت و دست ها تا مچ، از زینت او محسوب می شود (که باید از نامحرم پوشیده شود) (فروع کافی، ج 5، ص 520).

امام صادق(علیه السلام)می فرماید: بر دختری که به سن بلوغ می رسد، روزه و حجاب واجب است (وسایل الشیعه، ج 4، ص 409).

در روایتی رسول خدا (صلی الله علیه وآله) درباره عذاب زنان گناهکار در روز قیامت می فرماید: ...اما زنی که به موی سرش آویزان بود به این دلیل بود که مویش را از نامحرم نمی پوشاند(بحارالانوار، ج 100، ص 247).

امام صادق(علیه السلام)فرمود: برای زن مسلمان صحیح نیست روسری و پیراهنش به گونه ای باشد که او را نپوشاند (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 255).

امام علی(علیه السلام)فرمود: به راستی که زن، شادی بخش زندگی است، هر کس که او را به همسری گرفت باید بپوشاندش (غرر الحکم، حدیث 16637).

عایشه گوید: روزی اسماء دختر ابوبکر در حالی که لباس های نازکی بر تن داشت، نزد رسول خدا آمد. آن حضرت روی از او برگرداند و فرمود: ای اسماء، وقتی دختر به سن بلوغ رسید نباید از بدن او جز این و این (در حالی که به صورت و دستش تا مچ اشاره می کرد) دیده شود (سنن ابی داود، ج 4، ص 87).

ادامه نوشته

حجاب و قانون مندی روابط زن و مرد در قرآن

بی شک، پوشش زن در برابر مردان نامحرم، یکی از ضروریات دین اسلام است که درباره جنبه اسلامی آن نمی توان تردیدی به خود راه داد. در قرآن کریم و روایات وارده از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)و ائمه معصومین (علیهم السلام) و نیز در کلمات فقها، به وجوب و کیفیت آن تصریح شده است.

حجاب در ادیان گذشته نیز وجود داشته است، ولی این حکم در دین اسلام بسیار مترقی تر است، زیرا در این دین، از افراط و تفریط هایی که در مورد پوشش زنان در ادیان و اقوام گذشته وجود داشته، اجتناب شده و برای حجاب، حدی متناسب با غرایز انسانی در نظر گرفته شده است. حجاب اسلامی به معنای حبس زن در خانه و دوری از شرکت در مسائل اجتماعی نیست، بلکه بدین معناست که زن در معاشرت خود با مردان بیگانه عفت و حیا پیشه کند، موی سر و اندام خویش را بپوشاند و از جلوه گری و خودنمایی بپرهیزد.

مرحوم شهید مطهری در این باره می فرماید: «اسلام می گوید: نه حبس نه اختلاط، بلکه حریم. سنت جاری مسلمین از زمان رسول خدا همین بوده است که زنان از شرکت در مجالس و مجامع منع نمی شدند، ولی همواره اصل «حریم» رعایت شده است. در مساجد و مجامع، حتی در کوچه و معبر، زن با مرد مختلط نبوده است.»1

در قرآن کریم در مورد حجاب و قانون مندی روابط زن و مرد، دو دسته آیه وجود دارد. دسته اول آیاتی که در مورد وجوب حجاب و پوشش ظاهری و حد و کیفیت آن نازل شده است؛ و دسته دوم آیاتی که نوع رابطه بین مرد و زن نامحرم را بیان می کند و آنان را از کارهایی که عفت و پاکدامنی شان را تهدید می کند، برحذر می دارد، که در ذیل می آید.

ادامه نوشته

تأثیر حجاب و عفاف در عظمت زن

حجاب و عفاف به عنوان دو ارزش در جامعه بشري و بويژه جوامع اسلامي مطرح است. همواره اين دو واژه در کنار هم به کار برده مي‌ شوند و در نگاه اول به نظر مي ‌آيد هر دو به يک معنا باشند اما با جستجو در متون ديني و فرهنگنامه‌ ها به نکته قابل توجهي مي ‌رسيم و آن تفاوت اين دو واژه است. در برخي کتب لغت حجاب را اين ‌گونه تعريف کرده‌اند: «الحجاب، المنع من الوصول» حجاب يعني آن چه مانع رسيدن مي‌ شود. برخي گفته‌اند حجب و حجاب هر دو مصدر و به معناي پنهان کردن و منع از دخول است و به عنوان شاهد آيه شريفه«و من بيننا و بينک حجاب»‌(فصلت، آيه ۵) را ذکر کرده‌اند. در ديگر کتاب ‌هاي لغت حجاب را به معناي پرده آورده و نوشته‌اند: امراه محجوبه؛ زني که پوشانيده است خود را به پوشاندني. با توجه به معاني ذکر شده در مي ‌يابيم حجاب امري ظاهري و در ارتباط با جسم است، اگر چه اين پوشش برخاسته از اعتقادات و باورهاي دروني افراد است ولي ظهور در نشئه مادي و طبيعي دارد يعني پوشش ظاهري افراد و بويژه زنان را حجاب مي‌ گويند که مانع از نگاه نامحرم به آنان مي‌ شود. عفاف نيز داراي معاني گوناگوني است که در مجموع تعريف کاملي را به ما خواهد داد. راغب اصفهاني در مفردات القران مي‌ نويسد: العفه حصول حاله للنفس تمتنع بها غلبه الشهوه؛ عفت حالتي دروني و نفساني است که توسط آن از غلبه شهوت جلوگيري مي‌ شود. البته قابل ذکر است که در قرآن کريم از واژه عفت در دو معنا استفاده شده است، گاه به معناي خود نگهداري و پاکدامني است و گاه «عفت» به معناي قناعت آمده و مسائل مالي مورد نظر است.

ادامه نوشته

آثار حجاب

 

الف)آثار فردي و شخصي:

مصونيت از مزاحمت: همواره بين فرد باحجاب و ديگران حريمي وجود دارد كه حجاب او است و باعث مي شود به ندرت مورد اذيت و آزار ديگري قرار گيرد. در تحقيقات ميداني و با استفاده از استقرإ نتيجه جالبي در اين زمينه به دست آمده و آن اين است كه مردان و پسران هنگام عبور از كنار زن محجبه، نوعي شرم ناخواسته در وجودشان ايجاد مي شود و آنان را از نگاه يا سخن نادرست باز مي دارد. حتي برخي گفته اند: وقتي زن يا دختر باحجاب و عفاف را مي بينيم، احساس مي كنيم او خواهر و يا مادر ما است و هرگز اجازه برخورد نادرست را به خود نمي دهيم. نكته ديگري كه برخي پسران به آن اشاره كرده اند، اين است كه حجاب و بويژه چادر هيبت خاصي به دختران و زنان مي دهد، كه آن وقار و هيبت براي مردان نوعي خود باختگي به وجود آورده و شايد هم موجب احساس حقارت در مقابل زنان باشد. هر چه كه هست، مردان را از نگاه و سخن نادرست باز مي دارد. از موارد ذكرشده و ده ها مورد ديگر درمي يابيم حجاب نوعي مصونيت و امنيت براي شخص ايجاد مي كند و در نتيجه اين امنيت، آرامش روحي و رواني كه آرزوي ديرينه بشر است ايجاد مي شود.

ادامه نوشته

رعايت حجاب براي بانوان در حكم جهاد است

آيت الله العظمي صافي گلپايگاني گفت: در شرايط فعلي كه تبليغات منفي بسياري وجود دارد، ما از نسل جوان كه آينده به دست آنهاست انتظار داريم ثابت قدم بمانند و بر درجات ايمان خود بيفزايند و ما نيز براي توفيق آنان دعا مي كنيم. اين مرجع تقليد در ديدار جمع كثيري از اعضاي كانون حضرت مهدي(عج) استان كرمانشاه، با استشهاد به روايتي معروف از پيامبر گرامي اسلام(ص)، انتظار فرج را افضل جهاد امت اسلام عنوان كرد. وي با تاكيد بر لزوم اجراي خواسته ها و حوائج حضرت ولي عصر(عج) در جامعه ادامه داد: انتظار فرج جلوه هاي بسياري دارد كه احياي امر حضرت صاحب الامر بقيه الله الاعظم ارواحنا فداه، يكي از اين امور است و ارزش بسياري دارد.

ادامه نوشته

فلسفه و ارزش حجاب(2)

دلايل وجوب حجاب

جوان مسلمان با طرح ضرورت و وجوب حجاب در اولين سؤال خود خواهد پرسيد که براساس چه دليل و استناد ديني مکلف به حجاب هستم؟

1- قرآن و سنت:

تمامي کساني که در وجوب حجاب بحث کرده اند، اولين و محوري ترين دليل را آيات سوره ي نور و احزاب بيان کرده اند که عبارتند از:
«و قل للمؤمنات يغضن من أبصارهن و يحفظن فروجهن و لا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها و ليضربن بخمر هن عل جيوبهن و لا يبدين زينتهن الا لبعولتهن أو آبائهن أوأباء بعولتهن أو أبنائهن أو أبناء بعولتهن أو اخوانهن أو بني اخوانهن أو بني أخواتهن أو نسائهن أو ما ملکت أيمانهن أو التابعين غير أولي الاربه من الرجال أو الطفل الذين لم يظهروا علي عورات النساء و لا يضربن بأرجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن و توبوا الي الله جميعا أيها المؤمنون لعلکم تفلحون؛(1)
(اي پيامبر) به زنان با ايمان بگو: ديده هاي خود را فرو بندند و عورت خود را بپوشانند( دامن خود را پاک نگاه دارند) و زيور و زينت خويش بر نامحرم آشکار نسازند مگر آن چه پيداست. و سرپوش هاي خود را بر گريبان هاي خويش اندازند و زينت و جمال خود را آشکار نکنند مگر براي شوهران، يا پدران، يا پدر شوهران، يا پسران، يا پسران شوهر، يا برداران، يا برادرزادگان، يا خواهرزادگان، يا زنان، يا کنيزان خود، يا مرداني که از زن بي نيازند، يا کودکاني که از عورت زنان آگاه نيستند. و پاي بر زمين نزنند که زيور پاهايشان معلوم گردد. اي مؤمنان همگي به سوي خداوند توبه کنيد باشد که رستگار گرديد.

ادامه نوشته

فلسفه و ارزش حجاب(1)

فلسفه حجاب از مسائل مهمي است که آگاهي از آن مي تواند يکي از پايه هاي تحقق فرهنگ پوشش اسلامي گردد و به آن عمق و معنا بخشد، زيرا به اين سؤال مهم بانوان که«چرا بايد با حجاب باشيم» پاسخ مي دهد. امروزه با وجود سوء استفاده هايي که دنياي غرب از وجود زن دارد، به خوبي مي توان به رمز تأکيدات دين اسلام بر حجاب و فلسفه و فوايد آن پي برد. آيا زن اين حقيقت عريان و کالامنشي است که در دنيا به نمايش آمده است؟ با نگاهي به آموزه هاي اسلام مي توان دريافت که زن از ديدگاه اسلام داراي شخصيتي شايسته و جايگاهي والا و الهي است که مي تواند مدارج کمال را طي کرده و به مراتب عالي انسانيت بار يابد و مصداق تحقق فلسفه خلقت يعني خليفه و جانشين خدا گردد. وجود زن زينت بخش آفرينش انسان است و افق روح او تجلي گاه رحمت. دامن زن مدرسه بشر است و کمال مرد بدون او ممکن نيست. زن مظهر ظرافت و وجود جمال آفرينش است. اصلاح جامعه در گرو تقواي زن و محيط خانواده کلاس درس اوست. و بر همين اساس زن مربي بشر است و مي تواند با تربيت فرزند صالح ، امتي را رهايي بخشد. زن اگر موقعيت خود را در نظام آفرينش بيابد، حقيقت و ارزش خود را درک کند، بداند از کجا آمده است، در کجا قرار دارد و به کجا مي رود از پوشش ديني به عنوان يک نياز جدي بهره مي گيرد و هرگز جامعه را صحنه نمايش تن و تحرکات جنسي خود قرار نمي دهد.(1) با همه وجود جاي تأسف است که چرا هنوز براي بسياري از زنان، بخصوص در جوامع شهري، خروج از عروسکي زيستن و ساختگي بودن، نيز پذيرش پوششي که بتواند جامعه و آن ها را از فساد حفظ نمايد مسئله اي است بس سنگين ؟ مگر نه اين است که لباس بايد براي انسان باشد و نه انسان ابزاري براي عرضه پوشاک؟ پس چرا ممانعت ازغربي بودن، و جامعه را به بي بند و باري کشاندن براي بعضي موجب دلخوري و مخل آزادي است؟ چرا هنوز که هنوز است به کار گرفتن کلمات فرنگي و اصطلاحات سوغاتي غربي در محاورات روزمره و مقالات و سخنراني ها نشانه کمال فرد و علامت رشد او تلقي مي شود؟ مگر نه اين است که براي مسلمان، کافر و حرکاتش بي ارزش است و تشبيه به آنان زشت و گناه؟ پس چرا مسلمان گناه را صواب مي شمرد ؟ چرا علي رغم همه ممنوعيت ها و محدوديت هاي ايجاد شده به وسيله دولت، باز پاره اي از اصناف، توزيع گر و حتي توليد کننده پوشاک، خوراک و وسايل غير ضروري غربي و ناسازگار با شئونات اسلامي اند و بازارشان نيز چندان بي رونق نيست؟ حجاب به هر شکل و رنگ و نمود مقبول که باشد، از مهم ترين عواملي است که مانع نفوذ شعاع نظر نظر بازان و توجه آن ها به اندام زن مي باشد و در نتيجه زمينه ي ظهور و فعاليت انگيزه هاي عاطفي و فعاليت غريزه جنسي را در روابط اجتماعي از بين مي برد و موجب کاهش تنش هاي حاصل از تحريک شهوت جنسي در مردان مي شود. به همين جهت در اسلام حجاب هم به عنوان دژ حفاظت زن و تأمين امنيت رواني و اجتماعي او مطرح است و هم براي حفاظت مردان از انحراف فکري و گرفتار شدن در توهمات حاصل از تحريک عاطفي غريزه جنسي مي باشد.(2)

ادامه نوشته