زیبایی شناسی رفتاری و گفتاری حضرت زهرا صلی الله علیه و آله درباره همسرش

خانواده کانون عشق و محبتی است که در آن زمینه رشد و تعالی انسان فراهم می شود و بنایی است که زوجین، دو رکن اساسی آن را تشکیل می دهند تا به فرموده پروردگار، بدین وسیله به آرامش و آسایش برسند.

و من آیاتِهِ ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لِتسکنوا الیها و جَعَل بینکم مودةً و رحمة. (روم: 30)

یکی از آیات و نشانه های خداوند، این است که از خود شما برایتان همسرانی آفرید تا در کنار آنها آرامش خاطر پیدا کنید و میان شما و همسران شما مهر و محبت را قرار داد.

آنچه در خانواده چراغ دوستی و محبت را فروزان تر می کند، رابطه صمیمانه ای است که بین زن و شوهر برقرار می شود و آنچنان این ارتباط و صمیمیت مهم و پرارزش است که در دین مقدس اسلام درباره نحوه برخورد هر یک از زوجین با یکدیگر در رفتار و گفتار سفارش های متعددی شده است. همچنین، اسلام در تمامی زمینه ها به معرفی طرح ها و برنامه های آماده اجرا می پردازد و برای غنیمت بیشتر و ملموس شدن اندیشه، طرح و مکتبش، با عنایت به شیوه های رفتاری متکامل و توحیدی، الگوها و نمونه هایی را معرفی می کند تا از این رهگذر، پاسخگوی تمام نیازهای مادی و معنوی ما باشد. الگوهایی که اسلام معرفی می کند، الگوهای اصیل و با لیاقتی هستند که بر اساس «واقعیت ها» و «ارزش ها» استوارند؛ الگوهای معنوی که در طول تاریخ، جاویدان و ماندگار خواهد بود. الگوهایی لایق تقلید و پیروی، الگوهایی با اصالت، پویایی و جاذبه، استوار بر پایه ایمان به خداوند و ارزش های متعالی معنوی؛ الگویی نظیر بزرگ بانو و سالار زنان عالم فاطمه زهرا علیهاالسلام .

ادامه نوشته

برخی از القاب حضرت زهرا (س)

نویسندگان سیره و محدثان اسلامی برای دختر پیغمبر لقب هائی چند نوشته اند:

زهرا، صدیقه، طاهره، راضیه، مرضیه، مبارکه، بتول و لقب های دیگر.از این جمله لقب زهرا از شهرت بیشتری برخوردار است، و گاه با نام او همراه می آید (فاطمه زهرا) و یا بصورت ترکیب عربی (فاطمة الزهرا) .زهرا که در تداول بیشتر بجای نام او بکار می رود در لغت، درخشنده، روشن و مرادف هائی از این گونه، معنی می دهد.و این لقب از هر جهت برازنده این بانوست.او چهره درخشان زن مسلمان، فروغ تابان معرفت و نمونه روشن پرهیزگاری و خداپرستی است.این درخشندگی به ساعتی مخصوص و روزی معین اختصاص ندارد.از آن روز که وظیفه خود را تعهد کرد تا امروز و برای همیشه چون گوهری بر تارک تربیت اسلامی می درخشد.

ادامه نوشته

درس هایي از فاطمه(س) براي زنان

بدون تردید وجود مقدس حضرت زهرا(س) و سیره و رفتار و گفتار آن گرامي براي تمام زنان مسلمان مایه مباهات و اسوه کامل مي باشد. بانوي بزرگواري که حضرت خاتم الانبیاء(ص) در ستایش او فرمود: «أَنَّ ابْنَتِی فَاطِمَةَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ؛ دخترم فاطمه سرور بانوان بهشتي است.» طبق این گفتار ارزشمند نبوي(ص)، حضرت زهرا (س) سرآمد تمام زنان سعادتمند عالم است که در اثر کوشش در راه حق به مقامات عالیه معنوي نائل شده اند. رسول گرامي اسلام(ص) در گفتار دیگري به عظمت و بزرگواري حضرت زهرا(س) اشاره کرده و به دخترش فرموده است: «یَا فَاطِمَةُ أَلَا تَرْضَیْنَ أَنْ تَکُونِی سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ و سَیِّدَةَ نِسَاءِ هَذِهِ الْأُمَّة و سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْمُوءْمِنِینَ؛ اي فاطمه! آیا[به این کرامتي که خداوند به تو داده] خشنود نیستي که تو سرور زنان جهان و سرور زنان این امت و بانوي بانوان اهل ایمان باشي؟» آري حضرت زهرا(س) جلوه اي کامل از تمام کمالاتي است که یک زن در طول حیات خود ممکن است به آن نائل شود. حضرت امام خمیني(ره) در این باره مي فرماید: «تمام ابعادي که براي زن متصور است، براي یک انسان[کامل] متصور است، در فاطمه زهرا(س) جلوه کرده و بوده است.» امام خمیني(ره) براي شناساندن ویژگي یک بانوي کمال یافته با اشاره به وجود مقدس حضرت زهرا(س) مي فرماید: «آن بزرگوار یک زن معمولي نبوده است؛ یک زن روحاني، یک زن ملکوتي، یک انسان به تمام معنا انسان. او موجودي ملکوتي است که در عالم به صورت انسان ظاهر شده است. زني که تمام خاصه هاي انبیاء در اوست. زني که اگر مرد بود، نبي بود، به جاي رسول الله بود. معنویات، جلوه هاي ملکوتي، جلوه هاي الهي، جلوه هاي جبروتي، همه در این موجود مجتمع است.» با توجه به این ویژگی هاي کم نظیر، بهترین کسي که مي تواند درس زندگي را به بانوان عصر ما بیاموزد، شخص فاطمه زهرا(س) است.

ادامه نوشته

آسیه

زندگي آسيه:

آسيه دختر مزاحم بن عبيدبن ريان بن وليد از فرزندان و نسل پيامبران و از قوم بني اسرائيل است، و در سال 3828 فرعون مصر به نام«رامسيس» او را به همسري گرفت، و دختري به نام«انيسا» به دنيا آورد و چون اين دختر، عليل و بيمار غير قابل علاج بود، با ماليدن آب دهان موسي در همان دوران کودکي به وي، او را بهبود بخشيدند. آسيه هم زمان با جادوگران فرعون که در يک صحنه سياسي و اجتماعي صورت گرفت با ديدن معجزات حضرت موسي ايمان آورد، و پس از تحمل شکنجه هاي سنگين به شهادت رسيد.1

شخصيت آسيه:

اگر کسي شخصيت سياسي و دنيوي و اجتماعي آسيه را در ذهن خويش تصور نمايد، و بداند که او همسر کسي بود که ادعاي خدايي داشت و تمام زرق و برق هاي مصر پهناور و مردم آن سامان در اختيار او بود متوجه مي گردد که وي چگونه خود را در برابر آن همه عوامل مادي نباخت و با اين وضع، وي از نظر ايماني کسي شد که خانه او پناه مستمندان و مؤمنين بود! و با اخلاص تمام در نهان به بندگي خدا مي پرداخت، و از زنان ممتاز جهان به شمار مي آمد. آسيه زني است که در صحنه هاي خاص مورد عنايت خداوند قرار گرفته و او را مادر مؤمنين لقب داده، و رسول گرامي اسلام وي را در رديف فاطمه و خديجه و مريم بهترين زنان اهل بهشت خوانده است.2

ادامه نوشته

زندگينامه حضرت فاطمه زهرا(س)

اسم آن خانم، فاطمه است و براي آن بزرگوار هشت لقب ذكر كرده‏اند: صديقه، راضيه، مرضيه، زهرا، بتول، عذرا، مباركه و طاهره (1). از بعضي روايات استفاده مي‏شود كه زكيه و محدثه از القاب آن خانم است و كنيه او ام ابيها است. (2)
عمر آن بزرگوار تقريبا هجده سال است. در روز جمعه بيستم جمادي الثاني سال دوم بعثت‏به دنيا آمد (3) و سال يازدهم از هجرت، سوم جمادي الثاني (4) به دست گردانندگان سقيفه بني ساعده شهيد شد.
شخصيت‏حضرت زهرا را با اين بحث كوتاه نمي‏توان معرفي كرد و آنچه در اينجا آورده مي‏شود، قطره‏اي از درياي فضيلت آن صديقه شهيده است.
شخصيت اسلامي از دو راه يافت مي‏شود: از راه نسب و از راه حسب و فضايل نفساني. شخصيت نسبي كه اسلام آن را پذيرفته است، تحت تاثير عوامل مختلفي است: قانون وراثت، تغذيه از راه مشروع، تاثير محيط، تاثير همسر و رفيق، اولاد صالح و غيره در تشكيل چنين شخصيتي نقش دارند. زهرا (س) از نظر قانون وراثت، پدري چون رسول گرامي دارد كه به گفته سعدي همه مراتب انسانيت را به كمالاتش پيموده است. همه تاريكي‏ها به جمالش روشن شده است و همه صفات او در انتهاي خوبي است:

بلغ العلي بكماله كشف الدجي بجماله حسنت جميع خصاله صلوا عليه و آله

مادري چون خديجه دارد كه بايد گفت اسلام مرهون زحمات آن بزرگوار است. مادري كه سه سال، مسلمانان محصور در شعب ابي طالب را اداره كرد و همه اموال خود را در اين راه خرج كرد. مادري كه چندين سال در مكه با آن مصيبتهاي كمر شكن ساخت، و دوش بدوش رسول اكرم، اسلام را ياري فرمود و در اين راه سنگها به بدن مباركش فرود آمد، بي حرمتيها به او وارد شد، شماتتها در اين راه ديد و هرچه اين اتفاقات بيشتر مي‏شد، صبر و استقامت او زيادتر مي‏گشت.
و اما از نظر قانون تاثير غذا: مورخين نوشته‏اند كه وقتي اراده حق تعالي به خلقت زهرا (س) تعلق گرفت، پيامبر گرامي مامور شد كه چهل شبانه روز در كوه حرا به رياضت ديني پردازد. (5)
حضرت خديجه در خانه خود، از مردم گوشه گرفته و به عبادت مشغول بود و پيامبر گرامي در كوه حرا، پس از آن مدت فرمان آمد كه پيامبر به خانه بازگردد. از عالم ملكوت براي آنان غذا آوردند. سپس نور زهرا به حضرت خديجه منتقل شد.

ادامه نوشته

فاطمه زهرا (عليهاالسلام) الگوى مبارزه سياسى

عملكرد سياسى حضرت زهرا عليهاالسلام در دفاع از حريم ولايت، پس از دوران رحلت پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله تا زمان شهادت ايشان، از فرازهاى مهم تاريخ اسلام است كه در اين مقاله، نحوه مبارزات و برخوردهاى حضرت زهرا عليهاالسلام با غاصبان خلافت و شيوه‏هاى سياسى اتخاذ شده براى رسيدن به هدف، با محور دفاع از ولايت و امامت مورد بررسى قرار گرفته‏اند.

مقدّمه

گرايش به الگو و پى‏روى از مُد نياز بشرى است كه در جهت كمال‏گرايى وتكامل‏طلبى به طور فطرى در درون انسان‏ها نهاده شده است و علم امروز آن را «همانندسازى» مى‏نامد. از اين‏رو، مشاهده مى‏كنيم كه نياز به الگو و الگودهى به نسل‏ها، در آموزه‏هاى دينى به طور آشكار مورد توجه قرار گرفته است و قرآن به صراحت، به معرفى الگوها و اسوه‏هاى «مثبت» و «منفى» مى‏پردازد؛ و اسوه‏هاى مثبت ثابتى را مطرح مى‏كند كه در تمام عصرها و براى همه نسل‏ها قابل اتّكا و پى‏روى در عمل هستند.

در معرفى الگو، آن نوع رفتارهاى اجتماعى به عنوان «مدل» يا «راهنماى عملى» مدّ نظر قرار مى‏گيرند(2) كه از ديدگاه اسلام، در قرآن و روايات (آموزه‏هاى دينى پيامبر و اهل بيت عليهم‏السلام ) به عنوان نمونه و الگوى عملى معرفى شده‏اند. رمز ماندگارى الگوها(3) «زنده بودن تفكر و انديشه الگوهاى مطرح شده»، «همسويى سيره و سخن آنان با فطرت انسان‏ها»، «يكسان‏بينى جهان‏بينى و آرمان‏ها» و «شناخت پيروان آنان» قابل توجه و حايز اهميت است. هر قدر اين شناخت وسيع‏تر و عميق‏تر باشد بهتر مى‏توان محتواى پيام و گفتار و رفتار آنان را به دست آورد و از آن‏ها در جهت رسيدن به سعادت و تكامل و تحقق ارزش‏هاى فطرى و الهى بهره برد.

ادامه نوشته

آینه در آینه، فاطمه (علیها السلام) از نگاه معصومان

فاطمه (علیها السلام) شخصیت ارزشمند تاریخ اسلام با اندیشه ها و گفتار و رفتار خویش، نمونه و اسوه کامل برای انسان ها است. ایشان از چنان عظمتی برخوردار است که امامان معصوم نیز وی را الگوی خویش معرفی کرده اند. در این نوشتار دیدگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و امامان معصوم (علیهم السلام) را درباره ایشان بررسی می کنیم.

حضرت فاطمه (علیها السلام) از نگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

سلمان فارسی می گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمود: ای سلمان، هر کس دخترم فاطمه را دوست بدارد، در بهشت در کنار من خواهد بود و هر کس او را دشمن بدارد، در آتش جهنم خواهد بود. ای سلمان، دوستی فاطمه در صد جایگاه به حال انسان سودمند است که راحت ترین این جایگاه ها عبارت است از مرگ، قبر و میزان و سنجش (اعمال) و محشر و (پل) صراط و حساب کشی. پس، هر کس که دخترم فاطمه از او راضی باشد، من از او خشنود می گردم و هر کس که من از او خشنود باشم، خدا از او خرسند خواهد بود و هر کس فاطمه از او خشمگین باشد، من بر او خشم می کنم و هر کس من بر او خشم کنم، خداوند بر او غضب می کند. ای سلمان، وای بر کسی که به فاطمه و به فرزندان و شیعیانش ظلم کند.

آن حضرت در جای دیگر می فرماید: دخترم، فاطمه سرور زنان جهان از آغاز تا پایان است. هرگاه در محرابش در پیشگاه پروردگار بزرگ و شکوهمندش می ایستد، نورش برای فرشتگان آسمان جلوه می نماید. به فرشتگانش می گوید: ای فرشتگان من، به فاطمه بنگرید که در پیشگاه من ایستاده و از ترس من عضلاتش می لرزد و با دلش به عبادت من روی آورده است. شما را گواه می گیرم که پیروانش را از آتش ایمن ساختم.

در روایت دیگری از آن حضرت آمده است: فاذا اشْتَقْتُ الی الجنة شَمَمْتُ رائحة فاطمه؛ آن گاه که مشتاق بوی بهشت می گردم، بوی فاطمه را استشمام می کنم.

ادامه نوشته

فاطمه زهرا علیهاالسلام الگوی جاودان انسان آرمانی

این مقاله کوششی است برای ترسیم خطوط کلی الگوی شخصیت سالم در تطابق با وجود حضرت فاطمه علیهاالسلام که در دو بخش تنظیم شده است: در بخش نخست، به سه محور اصلی تربیتی و وجودی حضرت فاطمه علیهاالسلام پرداخته شده که این محورها عبارتند از: وجود آن حضرت علیهاالسلام به عنوان صاحب ولایت مطلقه و اسرار باطنیه؛ وجود آن حضرت علیهاالسلام به عنوان تربیت یافته آموزه های پیامبر صلی الله علیه و آله ؛ و در نهایت، حضرت فاطمه علیهاالسلام به عنوان یک الگوی تربیتی و شخصیتی. در بخش دوم، از منظر «فرایند رشد شخصیت»، به شخصیت و وجود آن حضرت علیهاالسلام نگاه شده است. این بررسی در دو سطح «تعالی جهان بینی» و «معیارهای شناخت شخصیت های متعالی» به انجام رسیده است.

مقدمه

قرار گرفتن انسان در جریان رشد و فراروی، در همه لایه ها و سطوح زندگی فردی و اجتماعی، چکیده و مبنای همه تلاش های انسان ها و مکاتب و ادیان الهی و غیرالهی در طول تاریخ بشری بوده است. «اندیشه شرقی» از منظر جامعه شناسی امروز، و «هدایت»، «فلاح» و «رستگاری» در دیدگاه دینی، تلاشی برای همین قرار گرفتن در جریان رشد و فراروی به شمار می آیند. در این میان، نیاز بشر به انسان هادی و راهبر برای راهنمایی او به درست قرار گرفتن در این جریان و همراهی و تا منتهای بلوغ و شکوفایی آدمیت، همواره وجود داشته و احساس می شده است.

ادامه نوشته

فاطمه زهرا علیهاالسلام الگوی همه جانبه انسان عصر حاضر

مصاحبه ذیل حاصل گفت وگوی فصلنامه بانوان شیعه با سرکار خانم دکتر فاطمه طباطبائی است. در این گفتگو، جناب ایشان با رویکردی فلسفی و عرفانی، محورهایی چون مقام علمی، منزلت معنوی، نقش تربیتی و اخلاقی حضرت فاطمه علیهاالسلام مورد بحث قرار گرفته است. و در ادامه بحث نیز به دیدگاه های علمی و سیره عملی معلّم و مصلح بزرگ شیعه، مرحوم امام خمینی قدّس اللّه نفسه الزکیّه، به لحاظ انتساب سرکار خانم دکتر طباطبایی با آن قائد الهی، اشاره شده است.

بانوان شیعه: چگونه می توانیم وجود شریف حضرت فاطمه علیهاالسلام را با وجود بعد مسافت تاریخی و فاصله معنوی، بارزترین الگوی تربیتی برای انسان قرن 21 معرفی نماییم؟

سرکار خانم طباطبائی: سؤال و پرس وجو درباره مبحث الگوهای رفتاری و تربیتی در تعلیم و تربیت جدید و از چشم انداز فلسفه های تربیتی حایز اهمیت بسیار است؛ زیرا هیچ کنش و رفتاری بدون یک مبنای نظری، که در قالب الگو و نقشه ظهور می کند، یک رفتار معنادار نمی باشد. هر کس بر اساس اندیشه ای که دارد فعالیت هایی می کند. من در خاطرات دوران کودکی خود به یاد دارم که همیشه آرزو می کردم اگر بزرگ شوم شغل معلمی را انتخاب کنم، هنگامی که به دبیرستان آمدم با خود می گفتم: اگر بتوانم دبیر می شوم، و وقتی به دانشگاه پا گذاشتم با خود می اندیشیدم که استاد شوم؛ زیرا شخصیتی که برایم قابل احترام بود معلم بود. حال این معلمی در هر مقطعی که ارتقا می یافت باز هم برای من قابل تحسین بود. شاید اگر این کشش و گرایش را در خود تحلیل کنم و با چالشی روان کاوانه به ریشه یابی این حس بپردازم، بتوانم این گونه قضاوت نمایم که بعضی از این معلم ها صفات و ویژگی های خاصی داشتند که در اندیشه خودآگاه من برایم الگو بوده اند و آن گاه این فرایند تربیت در اندیشه من تعمیم یافته و در مفاهیم ذهنی خودآگاه و ناخودآگاه و تمایلات و باورهای من کشش عجیبی برای معلم شدن ایجاد کرده است.

ادامه نوشته

محوریت حضرت فاطمه (س)

فاطمه (س) در جهان آفرینش و در دنیاى اسلام مى‏تواند محورى به حساب آید كه گردش بسیارى از پدیده‏ها و چرخش آنها بدور او باشد. روایات بسیارى بنقل از مورخان شیعه و اهل سنت در دست است كه او را مورد عنایت خداوند در امر آفرینش خوانده‏اند و حتى متذكر شده‏اند كه اگر فاطمه (س) نبود آفرینش جهان نبود

در دنیاى اسلام او محور اسلام است، محور رسالت است، محور امامت و خلافت منصوص است.وعده الطاف حق در حفظ و تداوم آئین محمدى (ص) به وسیله او محقق شده و اسلام و قرآن به بركت حضور ذریه طیبه او از مهجوریت بدر آمده است. او محور اهل بیت است و محور اصحاب كسا، تداوم بخش نسل پیامبر است و محور سادات. در جریان مباهله او مصداق نساء ناست و الگوى همه نیك زنانى كه تا قیام قیامت بر تارك تاریخ بشریت مى‏درخشند واسلام بوسیله آنان مى‏تواند امروز هم مباهله كند و حقانیت این آئین را به اثبات برساند.

مهدى امت كه چشم جهانى منتظر اوست از نسل فاطمه (س) است و فرزند اوست و جهان آشفته را فرزندش تحت سلطه اسلام در مى‏آورد و پرچم توحید را او بر جهان مى‏افرازد. پس فاطمه (س) مادر اسلام است و مادر قرآن، ام ابیها بوده و ام الاسلام هم مى‏تواند به حساب آید

ادامه نوشته